آشنایی با خطرات و علائم اوردوز یا مصرف بیش از حد انواع مواد مخدر

متأسفانه در حال حاضر، تجربه اپیدمی مصرف بیش از حد و اُوردوز مواد مخدر، در سراسر جهان رخ می‌دهد. در آمریکا، مرگ و میر ناشی از اوردوز از سال 2019 تا 2020، در حدود 31% افزایش داشته است؛ این آمار نشان‌دهنده وضعیت هشدار در مورد افزایش درصد مرگ‌و‌میرهایی است که قبلا قابل‌پیشگیری بودند. اگر شما یا یکی از اطرافیان‌تان به اختلال مصرف مواد اعتیادآور مبتلا هستید، خواندن این مطلب را توصیه می‌کنیم تا بتوانید از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرده و در صورت بروز آن، جان یک نفر را از مرگ نجات دهید.

«اوردوز» یک فوریت پزشکی است که در بسیاری از موارد، می‌تواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد. به‌طور کلی، این عبارت به‌معنی مصرف فراتر از دستورالعمل‌های دارویی، و یا سطح تحمل بدن است. این امر می‌تواند منجر به ناتوانی عملکرد مناسب سیستم‌های حیاتی بدن، در صورت عدم‌مداخله پزشکی شود.

بسته به نوع مواد مصرفی، علائم مختلفی از اوردوز وجود دارد. همچنین، عوامل زیاد دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند بر چگونگی و زمان وقوع اوردوز تأثیر بگذارند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین عواملی که سبب اوردوز می‌شود، و اغلب نیاز به مداخله فوری پزشک دارند، اشاره شده است.

عواملی که می‌توانند بر مصرف بیش از حد مواد تأثیر بگذارند:

علائم پرخطر اوردوز که در صورت بروز آنها، بلافاصله باید به مراکز اورژانس مراجعه کرد:

اوردوزها در دو دسته اصلی تصادفی و عمدی قرار می‌گیرند. در بسیاری از موارد، مصرف بیش از حد به‌صورت تصادفی اتفاق می‌افتد؛ برای مثال فراموش کردن و اشتباه در میزان دوز مصرفی، مصرف بیش از حد، و یا حتی مصرف چند ماده‌ دارویی یا مخدر به صورت یکجا، می‌تواند بر توانایی بدن در تنظیم خود غلبه کرده و سرانجام باعث شود که فرد دچار اوردوز شود.

اوردوز عمدی به دلیل اقدام برای پایان دادن به زندگی افراد از طریق دریافت بیش از حد یک ماده مخدر انجام می‌شود؛ این مورد به عنوان یک وضعیت اضطراری شناخته می‌شود و نیاز به مراقبت‌های فوری برای کاهش احتمال آسیب در طولانی‌مدت و یا حتی مرگ دارد.

مصرف بیش از حد مواد افیونی، بیشترین آمار اوردوز ناشی از مصرف مواد مخدر را در سطح جهان به خود اختصاص داده است. اوردوز ناشی از مصرف مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل یا هروئین، پدیده‌ای شایع خصوصاً در کشورمان ایران است. اوردوزهای ناشی از مصرف مواد افیونی می‌تواند از نظر شدت تأثیر متفاوت باشد، که البته در بیشتر موارد، مصرف آن مرگبار گزارش نشده است. با این حال، مصرف مواد افیونی همچنان به عنوان یک تهدید بزرگ برای سلامتی جامعه شناخته می‌شود.

یکی از مؤثرترین راهبردها در جلوگیری از رخ دادن اوردوز، تجویز نارکان (نالوکسان) است. نارکان می‌تواند تا رسیدن کمک‌های پزشکی، به‌سرعت اثرات اوردوز مواد افیونی را معکوس کند.

علائم مصرف بیش از حد مواد افیونی عبارتند از:

انواع مختلفی از مواد در صورت سوءمصرف (بسته به نوع تعامل این مواد با سیستم عصبی مرکزی) می‌توانند باعث ایجاد حالت آرامش‌بخشی شوند. بسیاری از اعضای بدن توسط سیستم عصبی مرکزی تنظیم می‌شوند؛ بنابراین، اوردوز در مصرف موادی مانند الکل و مواد افیونی، می‌تواند منجر به از کار افتادن بعضی از سیستم‌های حیاتی بدن شود.

داروهای آرام‌بخش برای تسکین درد، کاهش استرس و کمک به خواب استفاده می‌شوند و اغلب تأثیرگذاری قوی از خود نشان می‌دهند. به طور کلی این نوع ترکیبات اغلب در بنزودیازپین‌ها (زاناکس، والیوم و کلونوپین) و کمتر در بین باربیتورات‌ها (فنوباربیتال) دیده می‌شوند.

به دلیل خطر ایجاد وابستگیِ آرام‌بخش‌ها در صورت مصرف طولانی‌مدت، این داروها برای مصارف کوتاه‌مدت طراحی شده‌اند. به دلیل تأثیر بالقوه آنها، استفاده بیش از دوز توصیه‌شده در دوره‌های کوتاه‌مدت، می‌تواند به سرعت منجر به اوردوز شود. مصرف بیش از حد مسکن‌ها در غیاب مداخله فوری پزشکی، احتمال دارد منجر به کما و مرگ شود.

علائم اوردوز مسکن‌ها:

محرک‌ها به دسته وسیعی از مواد مخدر اطلاق می‌شود که شناخته‌شده‌ترین آنها شامل متامفتامین‌ها، کوکائین، کراک، کوکائین، و داروهای آمفتامینی مورد استفاده در درمان بیماری ADHD (آدرال) است. محرک‌ها معمولاً پس از مصرف، فوراً تأثیر خود را می‌گذارند و اثرات آن‌ها معمولاً به سرعت از بین می‌رود. این الگو اغلب منجر به استفاده مداوم و افزایش مصرف می‌شود که در طول زمان می‌تواند منجر به اوردوز شود.

به دلیل اثرات سرخوشی در مصرف محرک‌ها، نادیده گرفتن میل به مصرف مداوم دشوار می‌شود و احتمال دارد این مسئله، موقعیت‌های خطرناکی از قبیل مصرف بیش از حد و اوردوز را در پی داشته باشد. اگرچه در اکثر موارد، مصرف بیش از حد محرک‌ها ماهیت کُشنده ندارد، اما هنگام استفاده بدون‌نسخه از داروهای محرک، از وجود مواد افیونی در ساخت آن‌ها باید باخبر باشیم زیرا بی‌توجهی می‌تواند پتانسیل وقوع اوردوز ناشی از مواد ترکیبی را افزایش دهد. اقدام پزشکی برای رسیدگی به وضعیت جسمی و رفتاری بیمار در صورت مصرف بیش از حد محرک‌ها، بسیار ضروری است.

علائم اوردوز در اثر مصرف محرک‌ها:

حشیش یا ماری‌ جوانا، ماده‌ای است که اکثر مردم مصرف آن را بی‌ضرر تلقی می‌کنند. حشیش به عنوان پرمصرف‌ترین ماده غیرقانونی در اغلب کشورهای جهان شناخته می‌شود، که اخیراً مصرف آن در برخی از نقاط دنیا قانونی شده است.

حشیش یا ماری جوانایی که امروزه تولید می‌شود، متفاوت از تولیدات قدیمی است؛ اکنون در بیشتر منابع حشیش امروزی، افزایش غلظت مشاهده می‌شود. با افزایش غلظت این ماده، موارد اوردوز یا مسمومیت در اثر مصرف ماری جوانا در بیمارستان‌ها نیز افزایش یافته است. اگرچه اوردوز در اثر مصرف آن، به اندازه سایر مواد موجود در این مقاله رایج نیست، اما هنوز هم باید در مورد خطرات آن آگاهی پیدا کرد تا در صورت نیاز اقدامات لازم انجام شود.

علائم اوردوز در اثر مصرف حشیش یا ماری جوانا:

داروهای مصنوعی یا مواد مخدر صنعتی، به دسته وسیعی از داروهای ساخته‌شده توسط انسان گفته می‌شود. نمونه‌های شناخته‌شده این مواد عبارتند از: MDMA (قرص اکس)، اسپایس (K2)، پودر صابون، فلاکا، DMT، و انواع مختلف LSD. بسیاری از انواع این مواد را می‌توان در اینترنت و یا حتی در داروخانه‌های محلی یافت، زیرا مقررات چندانی برای نظارت بر روند تولید آنها وجود ندارد.

همه این مواد بسیار خطرناک هستند، زیرا همسان‌سازی مناسبی برای آنها وجود ندارد. مصرف یک قرص یا یک دوز از این مواد می‌تواند به دلیل وجود خواص شیمیاییِ بیش از اندازه یا کمتر از حد در قرص‌های متفاوت، خطر جدی وقوع اوردوز را به همراه داشته باشد. به دلیل غلظت و خطر بالای استفاده از این مواد، مصرف بیش از اندازه‌ی آنها می‌تواند منجر به تغییرات طولانی‌مدت در عملکرد روانی افراد شود که در برخی از موارد، در صورت نبود مراقبت‌های پزشکی مناسب، سبب مرگ فرد می‌شود.

علائم اوردوز در اثر مصرف مواد صنعتی عبارتند از:

به طور کلی، مصرف بیش از حد الکل با عنوان مسمومیت الکلی شناخته می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که میزان الکل موجود در جریان خون به مقادیر بسیار بالایی برسد. به طور معمول، وجود بیش از .16% الکل در جریان خون (یعنی .16% خون حاوی الکل باشد) منجر به علائم جدی مانند از دست دادن هوشیاری، بی‌هوشی موقت و اختلال در عملکرد ادراکی فرد می‌شود. هنگامی که این میزان به .30% می‌رسد، خطر مرگ به عنوان یک ریسک جدی تلقی می‌شود زیرا در این صورت، بدن به طور کامل قدرت عملکرد خود را از دست می‌دهد.

این اعداد را با آنچه که «رانندگی در مستی» (.8% الکل) شناخته می‌شود، مقایسه کنید؛ در نظر بگیرید این عدد با مصرف تنها یک یا دو لیوان مشروبات الکلی اتفاق می‌افتد. با این حساب، به‌راحتی می‌توان به میزان کُشندگی مصرف الکل پی برد. مسمومیت الکلی برای افرادی که روزانه چندین بار نوشیدنی‌های الکلی مصرف می‌کنند، نامتداول نیست.

علائم اوردوز الکلی:

اگر شما یا یکی از نزدیکان‌تان علائم اوردوز را تجربه می‌کنید، ضروری است که برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل جدی و تهدیدکننده، در اسرع وقت به دنبال درمان باشید. برای بسیاری از افراد ترسناک‌ترین مرحله، شروع روند درمان است؛ با این حال، این مرحله شروعی برای یک تغییر بزرگ در زندگی فرد مبتلا به اعتیاد است. زمانی که علائم اوردوز به طور ایمن مدیریت شد و فرآیند سم‌زدایی کامل شد، می‌توان گام بعدی به سوی بهبودی را آغاز کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روند درمان، با ما تماس بگیرید.