تعریف اعتیاد | معرفی انواع مواد مخدر
آشنایی با مواد مخدر افیونی (Opioids)
مواد افیونی دسته‌ای از مواد مخدر هستند که بیشترین سوءمصرف را در جهان به خود اختصاص داده‌اند. افیون‌ها، گروهی از مواد شیمیایی طبیعی با منشأ گیاه خشخاش هستند که با مغز در تعامل بوده و اثرات مختلفی از جمله کاهش درد ایجاد می‌کنند. این اثر کاهش درد، دلیل تجویز تریاک در پزشکی به‌عنوان داروی مُسکن است.
با این حال، افیون‌ها می‌توانند مواد بسیار خطرناکی باشند؛ زیرا اثرات آرام‌بخش، سرخوشی یا حس رضایت را در فرد ایجاد می‌کنند، که عامل اصلی نرخ بالای اعتیاد به این دسته از مواد مخدر است.
یکی از عواملی که در شیوع مصرف تریاک نقش داشته، راه‌های مختلف مصرف آن است. رایج‌ترین روش مصرف تریاک، کشیدن آن مانند سیگار است. تریاک را می‌توان با پیپ یا بدون پیپ دود کرد، اما هر دو شکل بر شیوع مصرف بیش‌از‌حد آن می‌افزاید.
انواع مواد اعتیادآور افیونی
بر اساس منبع استخراج، سه نوع ماده افیونی وجود دارد:
این مواد کاملا از مواد شیمیایی در آزمایشگاه و بدون مواد طبیعی ساخته می‌شوند، مثل فِنتانیل، بوپرنورفین، متادون و لِوُورفانول. این مواد بسیار قوی و اعتیاد‌آورند زیرا دستکاری شیمیایی زیادی در آنها انجام شده است. فنتانیل حدود صد برابر قوی‌تر از هروئین است.
این نوع مواد در طبیعت یافت نمی‌شود و معمولاً در آزمایشگاه با مواد مخدر طبیعی (به‌عنوان مواد اولیه) و با تغییر آنها ساخته می‌شود. به‌عنوان‌مثال می‌توان به اکسی‌کدون، هیدروکودون، اکسی‌مورفون و هروئین اشاره کرد که اکثراً مورد سوءمصرف قرار می‌گیرند.
این مواد، آلکالوئیدهای استخراج شده از گیاه خشخاش هستند که در طبیعت وجود دارد. از جمله این مواد می‌توان به مورفین، کدئین و تبائین (Thebaine) اشاره کرد. مورفین و کدئین، پرمصرف‌ترین این مواد هستند و در پزشکی عموماً برای تسکین درد تجویز می‌شوند.
لازم به ذکر است که اگرچه برخی از این مواد افیونی جزو داروهای تجویزیِ مجاز هستند، اما همه‌ی آنها اعتیاد‌آورند.
تأثیرات و انواع رایج مواد افیونی (تریاک)
خطرات ناشی از سوءمصرف مواد افیونی
همچون سایر انواع مواد مخدر، سوءمصرف این دسته از مواد افیونی نیز خالی از خطر نیست. این عوارض به دودسته اثرات کوتاه‌مدت و بلند‌مدت تقسیم می‌شوند.
سایر انواع هفت‌گانه مواد مخدر
اعتیاد، پایان راه نیست
اگر شما هم با اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنید، بسیار مهم است که به یاد داشته باشید اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، یک ایراد شخصیتی، نقطه‌ضعف، یا شکست اخلاقی نیست. امروزه ثابت شده است که اختلالات مصرف مواد، نوعی بیماری مزمن روانی هستند. اگرچه تصمیم به مصرف مواد مخدر یا الکل برای اولین بار، اغلب داوطلبانه است، اما سوءمصرف مکرر آن می‌تواند با تغییراتی در مغز همراه باشد که در نهایت، ترک مصرف این ماده را برای بعضی افراد بسیار دشوار می‌کند. مبارزه با اعتیاد صرفاً مربوط به داشتن نیت یا اراده نیست، بلکه مبتنی بر شناخت مشکل زیربنایی و دریافت کمک از منابع صحیح است.
یک طرح درمانی مؤثر برای ترک اعتیاد، مبتنی بر وضعیت شخص شما باید برنامه‌ریزی شود و همواره با نیازهای در حال تغییرِ شما سازگار شود، با در نظر گرفتن ملاحظات بیولوژیکی، روان‌شناختی و جسمانی شما. این برنامه درمانی، از ابتدای سم‌زدایی شروع شده و پس از تثبیت وضعیت شما از نقطه‌نظر پزشکی، تا درمان دارویی (MAT) و مراحل توانبخشی بعد از آن ادامه می‌یابد.
اگرچه طول درمان برای هر فرد متفاوت است، اما تحقیقات نشان می‌دهد دوره‌های نسبتاً طولانی‌تر (برای مثال حداقل سه ماه) منجر به دستیابی به نتایج بهینه می‌شود. شرکت در مراقبت‌های پس از دوره درمان، باعث حفظ ترک اعتیاد در طی سال‌های آتی می‌شود.
اگر می‌خواهید مشکلات سوءمصرف مواد و اختلالات همزمان مانند افسردگی یا اضطراب را برطرف کنید، باید بدانید که بهبودی دائمی نیاز به زمان و مداومت دارد. مانند همه افراد دیگری که با موفقیت این مسیر را پیموده‌اند، شما نیز درخواهید یافت که بهبودی به‌دست‌آمده، قطعاً به این تلاش‌ها می‌ارزد. قدم گذاشتن در راه بهبودی و بازیابی مدیریت مسیر زندگی، یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای سلامت و رفاه خود و عزیزان‌تان انجام دهید.
بهبودی هرگز دور از دسترس نیست، حتی اگر قبلاً بارها تلاش کرده‌اید و موفق نشده‌اید. با یک برنامه درمان اصولی، تغییر همیشه امکان‌پذیر است.
