تعریف اعتیاد | معرفی انواع مواد مخدر
آشنایی با مواد اعتیادآور آرامبخش (Depressants)
مواد آرامبخش دستهای از مواد اعتیادآور هستند که با کُند کردن عملکرد سیستم عصبی مرکزی عمل میکنند. این نوع مواد میتواند در بین داروهای تجویزی توسط پزشکان نیز یافت شود، که معمولا برای کنترل و درمان اختلالات اضطرابی، بیخوابی، اسپاسم عضلانی و تشنج کاربرد دارد. نمونههایی از مواد آرامبخش عبارتند از بنزودیازپینها، باربیتوراتها و همچنین الکل.
ورود مواد آرامبخش به بدن، انتقال اطلاعات یا تکانهها را بین مغز و بدن به تأخیر میاندازد. تأثیرات آنها معمولاً بر اثر اُفت سیستم عصبی مرکزی شکل میگیرد. این کاهش انتقال اطلاعات، بر توانایی بدن برای تمرکز و هماهنگی پاسخها و واکنشهایش تأثیر میگذارد.
در دوزهای کوچک، داروهایی مانند زاناکس (Xanax) یا والیوم (Valium)، اثر آرامبخشیِ ملایمی دارند. اما زمانی که مواد آرامبخش در دوزهای بالاتر مصرف شوند یا در ترکیب با سایر مواد آرامبخش به کار روند، مضر میشوند؛ مثلا زمانی که زاناکس با یک لیوان شراب همراه شود.
مواد آرامبخش از پرمصرفترین نوع مواد اعتیادآور در جهان هستند. مواد آرامبخش و خوابآور با اتصال به انتقالدهندههای عصبی و افزایش سطح گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)، فعالیت مغز را کُند میکنند. این عمل باعث ایجاد احساس خوابآلودگی، آرامش عمیق، کاهش تنش عضلانی و هیپنوتیزم در درجات مختلف (بسته به نوع ماده و مقدار مصرفی) میشود.
گرچه یک فرد در ابتدا از مواد آرامبخش برای کمک به داشتن حس بهتر میتواند استفاده کند، اما بهزودی مشخص میشود که این اثرات کوتاهمدت هستند. در این صورت، کنترل کردن اختلال مصرف مواد برای جلوگیری از عواقب جدیِ درازمدت ضروری است.
انواع مواد آرامبخش
انواع مختلف آرامبخشها عبارتند از:
تنباکو حاوی نیکوتین است و باعث اضطراب میشود. نیکوتین نیز مانند الکل یک اثر تحریکی گذرا بر روی سیستم عصبی مرکزی دارد؛ تمرکز و خلقوخو را بهبود میبخشد و باعث آرامش میشود.
مصرف نیکوتین، تغییرات شیمیایی قابلتوجهی در مغز ایجاد میکند و زمانی که مصرف نیکوتین کاهش مییابد، علائم ترک ایجاد میشود. نیکوتین یکی از داروهای ضعیفکنندهی سیستم عصبی مرکزی است که در ایجاد افسردگی نقش دارد، زیرا در فرایند طبیعی تولید دوپامین در بدن اختلال ایجاد میکند.
بسیاری از مردم الکل را با انرژیزا بودن آن میشناسند. اگرچه الکل میتواند انرژیزا باشد، اما اثرات ایجاد احساس خوب آن گذراست، بنابراین بهعنوان یک ماده القاکنندهی آرامبخش عمل میکند.
مصرف الکل، سیستم عصبی مرکزی را تضعیف میکند، در ارتباط بین مغز و اعصاب بدن اختلال ایجاد میکند، سایر نواحی بدن را تحتفشار قرار میدهد و منجر به اثرات نامطلوب مانند خستگی، گفتار نامفهوم، کاهش بازداری و عدمتعادل میشود. علاوهبراین، نوشیدن الکل با سرعت و حجم بالا میتواند منجر به علائم شدیدتر شود.
تأثیرات و انواع رایج مواد اعتیادآور آرامبخش
خطرات ناشی از سوءمصرف آرامبخشها
سوءمصرف این نوع مواد با خطرات و عوارض زیادی از درجات خفیف تا شدید همراه است.
سایر انواع هفتگانه مواد مخدر
اعتیاد، پایان راه نیست
اگر شما هم با اعتیاد دست و پنجه نرم میکنید، بسیار مهم است که به یاد داشته باشید اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، یک ایراد شخصیتی، نقطهضعف، یا شکست اخلاقی نیست. امروزه ثابت شده است که اختلالات مصرف مواد، نوعی بیماری مزمن روانی هستند. اگرچه تصمیم به مصرف مواد مخدر یا الکل برای اولین بار، اغلب داوطلبانه است، اما سوءمصرف مکرر آن میتواند با تغییراتی در مغز همراه باشد که در نهایت، ترک مصرف این ماده را برای بعضی افراد بسیار دشوار میکند. مبارزه با اعتیاد صرفاً مربوط به داشتن نیت یا اراده نیست، بلکه مبتنی بر شناخت مشکل زیربنایی و دریافت کمک از منابع صحیح است.
یک طرح درمانی مؤثر برای ترک اعتیاد، مبتنی بر وضعیت شخص شما باید برنامهریزی شود و همواره با نیازهای در حال تغییرِ شما سازگار شود، با در نظر گرفتن ملاحظات بیولوژیکی، روانشناختی و جسمانی شما. این برنامه درمانی، از ابتدای سمزدایی شروع شده و پس از تثبیت وضعیت شما از نقطهنظر پزشکی، تا درمان دارویی (MAT) و مراحل توانبخشی بعد از آن ادامه مییابد.
اگرچه طول درمان برای هر فرد متفاوت است، اما تحقیقات نشان میدهد دورههای نسبتاً طولانیتر (برای مثال حداقل سه ماه) منجر به دستیابی به نتایج بهینه میشود. شرکت در مراقبتهای پس از دوره درمان، باعث حفظ ترک اعتیاد در طی سالهای آتی میشود.
اگر میخواهید مشکلات سوءمصرف مواد و اختلالات همزمان مانند افسردگی یا اضطراب را برطرف کنید، باید بدانید که بهبودی دائمی نیاز به زمان و مداومت دارد. مانند همه افراد دیگری که با موفقیت این مسیر را پیمودهاند، شما نیز درخواهید یافت که بهبودی بهدستآمده، قطعاً به این تلاشها میارزد. قدم گذاشتن در راه بهبودی و بازیابی مدیریت مسیر زندگی، یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید برای سلامت و رفاه خود و عزیزانتان انجام دهید.
بهبودی هرگز دور از دسترس نیست، حتی اگر قبلاً بارها تلاش کردهاید و موفق نشدهاید. با یک برنامه درمان اصولی، تغییر همیشه امکانپذیر است.
