• 04432774129
  • ارومیه، خیابان ولیعصر، روبروی غذاخوری اسلامی، درمانگاه پردیس
  • شنبه تا پنج‌شنبه: ساعت 16 الی 20

تعریف درمان شناختی رفتاری (CBT)

درمان شناختی-رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy)، روشی ساختاریافته و کوتاه‌مدت است که تمرکز آن بر شناسایی و اصلاح الگوهای فکری نادرست یا تحریف‌شده است. این روش معتقد است که افکار نادرست می‌توانند منجر به احساسات و رفتارهای ناسالم شوند. از طریق CBT، افراد یاد می‌گیرند که چطور این افکار را به چالش بکشند و آن‌ها را با افکار مثبت‌تر و منطقی‌تر جایگزین کنند. برای مثال، کسانی که اضطراب دارند، ممکن است افکار غیرمنطقی در مورد آینده یا خود داشته باشند که منجر به احساس ترس و نگرانی می‌شود. CBT به این افراد کمک می‌کند که این افکار را شناسایی کرده و به جای آن‌ها، افکار منطقی‌تری را جایگزین کنند.

یکی از نقاط قوت CBT این است که به‌ شکل گسترده در درمان مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، فوبیا (هراس‌ها) و حتی اختلالات وسواسی مؤثر بوده است. همچنین، ساختار منظم این روش به مراجعین کمک می‌کند تا به‌سرعت بتوانند تغییرات مثبتی در الگوهای فکری و رفتاری خود مشاهده کنند.

تعریف درمان پذیرش و تعهد (ACT)

درمان پذیرش و تعهد (Acceptance and Commitment Therapy) بر پذیرش احساسات و افکار ناخوشایند، بدون تلاش برای تغییر یا اجتناب از آن‌ها تأکید دارد. این روش، از ذهن‌آگاهی برای کمک به افراد در پذیرش تجربیات منفی و تمرکز بر ارزش‌ها و اهداف شخصی‌شان استفاده می‌کند. ACT با کمک تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، به مراجعین می‌آموزد که به جای تلاش برای فرار از افکار یا احساسات ناخوشایند، آن‌ها را بپذیرند و تمرکز خود را بر اقداماتی که با ارزش‌های شخصی همخوانی دارند، حفظ کنند.

ACT به‌ویژه در مواردی که افراد با مشکلات مزمن مانند اضطراب، افسردگی، یا وابستگی به مواد مخدر مواجه هستند، به‌عنوان یک روش مؤثر شناخته شده است. این روش به افراد کمک می‌کند تا با تجربیات دشوار زندگی سازگار شوند و در عین حال به سمت اهداف معنادار حرکت کنند.

6 فرایند کلیدی در ACT

1.
پذیرش
پذیرش افکار و احساسات بدون تلاش برای تغییر یا اجتناب از آن‌ها
2.
افکار غیرواقعی
یادگیری این‌که افکار نادرست نباید زندگی را کنترل کنند و به آن‌ها اجازه داده شود که بدون تأثیرگذاری بگذرند
3.
ذهن‌آگاهی
تمرکز بر لحظه حال و تجربه کامل آن بدون قضاوت
4.
ارزش‌ها
شناسایی و اولویت‌بندی ارزش‌های زندگی و حرکت به سمت آن‌ها
5.
تعهد به عمل
اتخاذ اقدامات متعهدانه و متناسب با ارزش‌های شخصی
6.
خویشتن مشاهده‌گر
مشاهده خود به‌عنوان موجودیتی پایدار و متمایز از افکار و احساسات لحظه‌ای

ACT از طریق تلفیق تکنیک‌های پذیرش و تعهد به فرد کمک می‌کند تا از الگوهای فکری ناسالم فراتر رود. با تمرکز بر لحظه حال و پذیرش احساسات منفی، فرد به جای تمرکز بر درد یا استرس، بر روی ارزش‌ها و اهداف بلندمدت خود متمرکز می‌شود. این فرایند به افراد اجازه می‌دهد که از واکنش‌های ناپایدار به احساسات منفی فاصله بگیرند و با تصمیمات آگاهانه به سمت اهداف خود حرکت کنند.

دوره آموزشی آرامش با روش ذهن آگاهی و تکنیک‌های رویکرد درمانی ACT

تفاوت‌های CBT و ACT

رویکرد به افکار منفی
CBT تلاش می‌کند افکار نادرست را شناسایی و تغییر دهد، در حالی که ACT افکار منفی را می‌پذیرد و بر آن‌ها تمرکز نمی‌کند.
توجه به حال یا آینده
در CBT تمرکز بیشتر بر آینده و اصلاح رفتارهای ناسالم است، اما ACT بر لحظه حال و پذیرش آنچه در حال وقوع است تأکید دارد.
هدف نهایی
CBT به کاهش علائم و بهبود سریع‌تر تمرکز دارد، در حالی که ACT به یافتن زندگی معنادار از طریق پذیرش و عمل متعهدانه می‌پردازد.
کنترل افکار
در CBT افراد تلاش می‌کنند که افکار ناسالم خود را تغییر دهند، اما در ACT افراد یاد می‌گیرند که به افکار ناسالم اجازه دهند که بگذرند بدون اینکه بر روی آن‌ها تمرکز کنند.

کدام روش بهتر است؟

انتخاب بین ACT و CBT به نیازهای خاص فرد و نوع مشکلات روانی بستگی دارد. هر دو روش در درمان بسیاری از اختلالات روانی مؤثر هستند، اما کاربردهای متفاوتی دارند.

مزایای درمان CBT

سرعت در نتایج
CBT معمولاً در کوتاه‌مدت نتایج مثبتی دارد. این روش مناسب افرادی است که به دنبال تغییرات سریع در الگوهای فکری و رفتاری خود هستند.
ساختار منظم
روش CBT ساختاریافته و گام‌به‌گام است که به فرد کمک می‌کند تا از طریق تمرین‌ها و تکالیف، تغییرات ملموسی را تجربه کند.

معایب و محدودیت‌های CBT

تمرکز بر تغییر
بعضی از افراد ممکن است با تمرکز بر تغییر افکار خود دچار استرس شوند، زیرا احساس می‌کنند باید دائماً در حال تغییر و کنترل افکار خود باشند.
محدودیت در مشکلات پیچیده‌تر
برای مشکلات مزمن یا پیچیده مانند اختلالات اضطراب مزمن یا وابستگی به مواد، CBT ممکن است نیاز به دوره‌های طولانی‌تر یا ترکیب با دیگر روش‌ها داشته باشد.

نقاط قوت روش  ACT

تمرکز بر پذیرش
ACT به جای تغییر افکار، به پذیرش تجربیات منفی می‌پردازد، که به افراد کمک می‌کند تا بدون قضاوت، خود را بپذیرند و به سمت اهداف معنادار حرکت کنند.
اثرگذار برای مشکلات مزمن
ACT در درمان اختلالات مزمن مانند افسردگی و اضطراب شدید، بسیار اثربخش است. همچنین در مواردی مانند وابستگی به مواد به دلیل تأکید بر پذیرش و تعهد به ارزش‌های شخصی، نتایج مثبتی دارد.

معایب و محدودیت‌های ACT

نیاز به زمان
ACT ممکن است برای کسانی که به دنبال تغییرات سریع هستند، کمتر مناسب باشد، زیرا این روش بر پذیرش و فرایندهای بلندمدت تمرکز دارد.
چالش‌برانگیز بودن پذیرش
بعضی افراد ممکن است با پذیرش تجربیات منفی خود دچار چالش شوند و این بخش از درمان برای آن‌ها سخت باشد.

تفاوت دو روش در برخورد با مشکلات خاص

CBT
برای مشکلاتی که نیاز به تغییرات سریع و ساختاریافته دارند، مانند اضطراب‌های موقعیتی و فوبیا (هراس‌ها)، مفید است.
ACT
برای اختلالات مزمن مانند افسردگی طولانی‌مدت، اختلالات اضطراب مزمن، و وابستگی به مواد کاربرد بیشتری دارد، زیرا تمرکز آن بر پذیرش و حرکت به سمت اهداف معنادار زندگی است.

تفاوت‌های عمده این دو روش در یک نگاه:

CBT ACT
تغییر افکار منفی پذیرش افکار منفی
تمرکز بر آینده تمرکز بر لحظه حال
رفع علائم زندگی معنادار
رویکرد کنترل افکار پذیرش افکار

تفاوت نگرش CBT و ACT در درمان اعتیاد

درمان وابستگی به مواد با استفاده از CBT و ACT به نتایج متفاوتی منجر می‌شود. CBT با تمرکز بر تغییر الگوهای فکری منفی مرتبط با مصرف مواد، به فرد کمک می‌کند که رفتارهای ناسالم خود را تغییر دهد. اما در ACT، فرد یاد می‌گیرد که احساسات و تمایلات به مواد را بپذیرد و به جای اجتناب از آن‌ها، به سمت ارزش‌های مهم زندگی خود حرکت کند. اگرچه هر دو روش مؤثر هستند، اما بعضی متخصصان معتقدند ACT برای افرادی که به دنبال پذیرش و سازگاری با تمایلات خود هستند، گزینه‌ مطلوب‌تری است.

جمع‌بندی

اگر شما یا عزیزان‌تان درگیر یکی از مشکلاتی هستید که در این مقاله مطرح شد، دریافت مشاوره و شروع یک روند درمان می‌تواند نتایج مفیدی داشته باشد. در این راستا، ضروری است یک روش درمانی از بین گزینه‌های مختلف انتخاب کنید. انتخاب بین CBT و ACT بستگی به نیازهای فردی و مشکلات خاص دارد. CBT بیشتر بر تغییرات سریع و ساختاریافته متمرکز است، در حالی که ACT بر پذیرش تجربیات منفی و حرکت به سمت اهداف زندگی تأکید دارد. مشورت با یک روان‌شناس می‌تواند در انتخاب بین این گزینه‌ها به شما کمک کند.

با ما تماس بگیرید.

کلینیک تخصصی درمان دارویی در ارومیه

ارومیه، خ اول شمالی، مجتمع طبیب، طبقه۳، درمانگاه سالم
شنبه تا پنج‌شنبه: ساعت 16 الی 20

تماس با کلینیک دکتر بنی‌هاشمی

اگر به دنبال مشاوره یا درمان در زمینه اختلالات روان‌شناختی یا وابستگی به مواد هستید، کلینیک دکتر بنی‌هاشمی آماده ارائه خدمات حرفه‌ای به شماست. برای مشاوره و درمان با ما تماس بگیرید.

در مسیر غلبه بر اعتیاد

آگاهی، رمز موفقیت است

اختلال اعتیاد به مواد یکی از ناشناخته‌شده‌ترین بیماری‌ها در جهان و ایران است. در حقیقت، اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری پیچیده است و ترک آن نیازمند چیزی فراتر از «اراده قوی» و «وجدان» است. خوشبختانه امروزه محققان با مطالعه چگونگی تأثیر مواد مخدر بر مغز، درمان‌هایی یافته‌اند که می‌تواند به مقابله با اعتیاد کمک کند. اگر شما یا یکی از عزیزان‌تان درگیر این بیماری هستید، برای غلبه بر آن لازم است ار اشتباهات رایج در این زمینه اجتناب کنید و مطالب مستند را مطالعه کنید.

برای یادگیری نکات کاربردی روان‌شناسی، ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس با واتساپ